“Kleine” verzekeraars presteren goed in de markt van Nederlandse Schadeverzekeraars.
Door Peter van Kampen, Patrick Dannenburg en Tom Schellings – Oktober 2022
De Nederlandse verzekeringsmarkt is in beweging. Naast de geopolitieke ontwikkelingen, effecten van inflatie en een mogelijk ophanden zijnde recessie, zien we dat het premievolume in de schademarkt in 2021 stijgt naar 13,5 mld. en de (verzekeringstechnische) rendementen verder toenemen. De combined ratio – een vaak gehanteerde indicator voor inzicht in winstgevendheid – daalt langzaam, hoewel er tussen branches nog redelijke verschillen zijn. De Motor WA-markt blijft verlieslatend, ondanks dat DNB daar al jaren aandacht voor vraagt. Motor Casco compenseert het verlies grotendeels, zodat op de gehele Motor portefeuille een nagenoeg nul rendement wordt behaald. De “kleine” schadeverzekeraars winnen aan marktaandeel ten koste van de “grote” schadeverzekeraars, ze hebben een hoge en stijgende solvabiliteitsratio, tonen stijgende verzekeringstechnische rendementen en hebben een structureel hoger rendement dan de “middelgrote” en “grote” verzekeraars.
In dit artikel brengt Arcturus trends op de Nederlandse markt van schadeverzekeraars[1] in kaart. Hierbij gaan we dieper in op drie marktsegmenten: “kleine” (tot 100 mln. jaarlijkse bruto premie), “middelgrote” (tot 500 mln. bruto premie) en “grote” Nederlandse schadeverzekeraars (meer dan 500 mln. bruto premie). De periode 2016 (start van Solvency II) tot en met 2021 wordt geanalyseerd [2].
[1] Hier buiten gelaten: Herverzekeraars, ziektekostenverzekeraars en verzekeraars met alleen inkomensproducten.
[2] Op basis van openbare informatie over Solvency II van DNB over 2021 en eerdere jaren (zie www.dnb.nl).
Deze marktdata van 2021 is recent door DNB gepubliceerd
Marktaandeel
Het aantal schadeverzekeraars dat aan DNB rapporteert neemt gestaag af, deels door consolidatie en deels doordat er ook een aantal buitenlandse branches actief zijn in Nederland (en daarmee rapporteren aan buitenlandse toezichthouders). De top drie van schadeverzekeraars wordt nog altijd gevormd door Achmea, Nationale Nederlanden (NN), en a.s.r., samen goed voor een marktaandeel van 61% van de schadeverzekeringsmarkt per Q4 2021. Opvallend is dat het marktaandeel van de “kleine” en “middelgrote” verzekeraars toeneemt ten koste van de “grote” verzekeraars.
Figuur 1: Marktaandeel Schadeverzekeraars (gemeten naar bruto premie)
Solvabiliteitsontwikkeling
We zien dat de Nederlandse schadeverzekeringsmarkt een kleine dip in de solvabiliteitsratio (verhouding vermogen ten opzichte van vereist vermogen in Solvency II) heeft in 2018, maar over de gehele periode gestegen is van 165% in 2016 naar 177% in 2021. De positieve ontwikkeling in 2021 wordt verklaard door een goed verzekeringstechnisch jaar en goede beleggingsresultaten. Binnen het marktsegment “groot” zien we dat de solvabiliteitsratio heel stabiel is. Daarentegen laten de “middelgrote” en “kleine” schadeverzekeraars allebei een forse toename zien van de solvabiliteitsratio over de periode vanaf 2016 (+24%-punten). Hieruit concluderen dat de “kleine” verzekeraars het ‘beter’ doen is niet direct hier uit af te leiden. Wat binnen de solvabiliteitsratio namelijk buiten beschouwing wordt gelaten is eventueel dividend dat door de Schadeverzekeraars wordt uitgekeerd naar groepsentiteiten. Een betere is rendement, zie het volgende onderdeel. Het beeld dat “kleinere” verzekeraars in de regel beter gekapitaliseerd zijn door meer afhankelijkheid van hun eigen kapitaalspositie is zichtbaar; gemiddeld houden de “kleine” verzekeraars ultimo 2021 226% van hun vereist kapitaal aan als vermogen tegenover 152% bij de “grote” verzekeraars. maatstaf
Figuur 2: Solvabiliteitsontwikkeling Schadeverzekeraars
In grafiek (figuur 3) is zichtbaar dat de “kleine” verzekeraars gemiddeld over de periode 2016-2021 minder marktrisico in de boeken hebben dan “grote” verzekeraars: 26% van de totale SCR versus 35%. Ultimo 2021 is het verschil groter: 28% versus 45%. De belastingcorrectie (LAC DT) is relatief beperkt bij Schadeverzekeraars; Het vereist kapitaal (SCR) wordt met 17% verlaagd door gebruik te maken van LAC DT, bij de “kleine” verzekeraars is dat slechts 9%.
Figuur 3: Verdeling SCR Schadeverzekeraars (gemiddeld 2016-2021)
Rendementsontwikkeling
De Nederlandse schadeverzekeringsmarkt kenmerkt zich al jaren door verzadiging en een stevige concurrentie. De marges zijn daardoor vaak klein en cyclisch. Over de hele periode 2016-2021 is er een gemiddeld verzekeringstechnisch rendement behaald op de verzekeringsmarkt van 2% van de bruto premie, zo geven de aan DNB gerapporteerde Solvency II cijfers aan. Dit zijn cijfers zonder beleggingsrendement hierin mee te nemen, alleen premie, herverzekering, schade en kosten. Zichtbaar is over de periode een positieve ontwikkeling van het rendement. Opvallend is dat het segment “grote” verzekeraars gemiddeld 0% hebben behaald en de “kleine” en “middelgrote” een positief resultaat, respectievelijk 7% en 5%. In onderstaande grafiek is zichtbaar dat de trend voor alle segmenten positief is en dat “kleine” verzekeraars met het verzekeringstechnisch rendement het beste scoren.
Figuur 4: Verzekeringstechnische rendementen
De “kleine” schadeverzekeraars maken veel meer gebruik van herverzekeraars om het effect van grote schades en stormen goed te kunnen opvangen. Ultimo 2021 wordt 29% van de bruto premie herverzekerd bij “kleine” verzekeraars, bij “grote” is dat slechts 4%. De schades die op eigen rekening vallen zijn voor de “kleine” verzekeraars 25%-punten lager dan voor de “grote” verzekeraars. Hieruit kan geconcludeerd worden dat (schade gecombineerd met de herverzekeringspremies) het voor “grote” en ”kleine” verzekeraars leidt tot gelijke herverzekerings-kosten + netto schade. De reden dat de “kleinere” verzekeraars relatief beter technisch rendement laten zien, wordt veroorzaakt door een lagere kostenratio, gemiddeld een zo’n 6%-punten lagere ratio (t.o.v. de premie).
Figuur 5: Herverzekeringspremieratio (herverzekeringspremie t.o.v. bruto verdiende premie)
In onderstaande grafieken wordt de ontwikkelingen van de onderliggende componenten (kosten en schaderatio) getoond.
Figuur 6: Kostenratio (t.o.v. bruto verdiende premie)
Figuur 7: Schaderatio (schade na herverzekerde schade t.o.v. bruto verdiende premie)
Kijkend naar de onderliggende producten: De Motor WA-markt is gemiddeld over de Nederlandse schadeverzekeringsmarkt nog steeds verlieslatend, gemiddeld over de periode 2016-2021 een rendement van -13%. Bij Motor Casco zijn de marges tegenovergesteld. In de Line of Business Brand zien we een toename in winstgevendheid in de laatste jaren, mede veroorzaakt door daling van diefstal / woninginbraken in 2021 met ruim 20%, zowel bij particulier als bij zakelijk. Meer thuiswerken lijkt hierop een positieve impact te hebben. Het gemiddelde rendement bedraagt 5%. Ook in deze markt behalen de “kleine” verzekeraars een hoger rendement (12%) dan “grote” en “middelgrote” verzekeraars (5%). Ten slotte, bij Aansprakelijkheid zijn op de gehele markt ook jaarlijkse negatieve rendementen behaald, gemiddeld -5%. “Klein” en “middelgroot” doen het echter substantieel beter, gemiddeld +1%.
Inzicht
Met de Arcturus Solvency II data app krijg je snel inzicht in de ontwikkeling van diverse grootheden vanuit Solvency II-rapportages voor Nederlandse verzekeraars. Daarbij is het ook zeer eenvoudig om een benchmark te maken met andere verzekeraars.
Wilt u ook snel inzicht in ontwikkeling van verzekeraars op uw smartphone, download dan gratis de app!
